Wereldkampioen Bernard Fonck
Kris Van Loo
18/04/2020 18:07
14 min
Paardenfotograaf.be

Wereldkampioen Bernard Fonck

Ook Haverklap wil je in je zee van tijd een boei aanreiken met interviews en reportages die je wellicht kunnen boeien. De volgende dagen bieden we je met regelmaat leesvoer aan via Galop.be.

Wereldkampioen Bernard Fonck: ‘ik was een boscrosser en mijn eerste job in de paarden was stallen uitmesten’

Ann Poels worstelt zich door een berg papier, terwijl Bernard Fonck zichzelf voorbij galoppeert om alles ter verzamelen voor de volgende wedstrijd. Niets wijst er op dat het koppel met zilver en goed terugkeerde van de WEG. Die medailles staan wel voor wereldkampioen en vice wereldkampioen! ‘Ik zal nooit vergeten vanwaar ik kom. Ik ben begonnen met stallen uitmesten’, zegt Bernard nuchter. ‘En ik ben geen tafelspringer. Na onze thuiskomst was de stal van de wereldkampioen versierd, in de bar was er niks versierd en dat hoefde ook niet. Toen we thuiskwamen, hebben we paarden getraind, want we vertrokken dat weekend terug op wedstrijd.’

Kris Van Loo

Zelfs voor een wereldkampioen is tomorrow an other day?

Ik moet materiaal gaan halen, want morgen vertrek ik op wedstrijd en ik moet ook nog een vrachtwagen oppikken. Het leven draait door en dat betekent elke dag hard werken; paarden trainen, mijn fokkerij uitbouwen, de stal draaiende houden. Mijn vrouw en ik doen het niet slecht in de sport. En wij hebben de minste middelen. Onze concurrenten in de piste zijn bijna allemaal vermogend en hebben sowieso veel meer financiële middelen dan wij. Ondanks die ongelijkheid, sta ik negende op de wereld en dat geeft voldoening. Ik zal nooit vergeten vanwaar ik kom.

Welk aandeel heeft je vrouw Ann Poels in je succesverhaal?

Ik heb alles te danken aan haar. Ik was beenhouwer toen ik haar leerde kennen. Mijn ouders zaten al drie generaties in het vlees. Het lag voor de hand dat ik de vleesgroothandel zou verderzetten, maar ik deed die stiel niet graag. Ann zocht voor haar manege iemand voor de stallen en de bar. Ik solliciteerde en werd aangenomen. Tot grote ergernis en woede van mijn vader. Toen ik koos voor de paarden, heeft hij een half jaar niet tegen mij gesproken. Ik was in zijn ogen een sukkelaar die honger zou lijden.

Heb jij gesolliciteerd om zo Ann te leren kennen?

(lacht)…ik ben beginnen lessen bij Christel, de zus van Ann. Ann en ik werden een koppel, zij zochten een werkkracht en ik kreeg de job. Christel en Ann stonden sportief veel verder dan ik. Zij hebben mij alles geleerd.

Niet evident om les te krijgen van je vrouw?

Daar zeg je zoiets. Er zijn veel woorden gevallen in die lessen. Ik ben vaak afgestapt. Maar ja, ik kon niet zeggen ‘als je denkt dat je het beter kan, doe het dan zelf’, want ze kon het beter. Ik heb er me dan maar bij neergelegd (glimlacht).

Jij hebt nooit klassiek onderricht gehad?

Neen, ik was een echte boscrosser. Toen ik als beenhouwer werkte, ging ik in mijn schaarse vrije tijd in het bos rijden, puur recreatief. Misschien had ik wel aanleg om met paarden te werken. Er is natuurlijk ook de wisselwerking en interactie tussen Ann en mij. Als je allebei op hetzelfde niveau rijdt, kan je elkaar veel bijbrengen.

Jij hebt haar wel voorbijgereden. Waarom win jij zoveel?

Omdat ik niet kan verliezen. Ik geef ook nooit op….hoe moet ik dat nu zeggen?

Bernard schuifelt op zijn stoel en roept een hulplijn in; schat, waarom win ik zoveel?

Ann: Bernard heeft heel veel inzicht. Zowel in zijn paard als in zichzelf. Hij heeft altijd een plan met een paard, een doel dat hij bijna altijd bereikt. Ik ken niemand die een paard beter kent en kan doorzien als Bernard. Hij weet dus ook doorheen de opleiding precies wanneer hij wat mag vragen van zijn paard. Hij zal nooit afwijken van zijn plan. Het is geen toeval dat hij al achtmaal wereldkampioen werd. Hij kan als geen ander ergens naartoe werken en pieken. Het grappige is dan ook dat zijn concurrenten veelal geen rekening met hem houden, omdat Bernard op wedstrijden kan rijden in functie van bijvoorbeeld een WK. Dan lijkt het alsof hij tijdens het jaar nooit in aanmerking komt voor een overwinning. En dan op het WK slaat hij toe, omdat hij al die andere wedstrijden reed in functie van dat WK. En dan slaagt hij er in om enorm kalm en cool te blijven. Hij kan enorm goed met druk om, omdat hij zoveel zelfvertrouwen heeft. Zijn paarden voelen dat ook en laten hem nooit in de steek, omdat ze hem zoveel vertrouwen. Daarin is hij heel exceptioneel. Ik kan ook vrij goed met druk om, maar op tien wedstrijden, zal ik drie, vier keer een steek laten vallen door de druk. Op tien wedstrijden, maakt Bernard het tien keer af. Ik ken in Europa niemand die dat evenaart.

Heb jij dat ergens geleerd of ben jij zo?

Geen idee. Ik heb thuis een strenge en harde opvoeding gehad. Daardoor wil ik altijd de beste zijn. Ik moest dat zijn. Als ik naar vandaag kijk; mijn vrouw is ook heel gedreven en is niet de gemakkelijkste, maar zonder haar ben ik niets.

Ann: je moet kunnen doorbijten en doorzetten. Voor een platte pannenkoek is er geen plaats in de topsport.

Bernard: als beenhouwer wou ik ook altijd het meeste uitbenen en het mooiste versnijden. Zo ben ik, streng voor mezelf. Omgekeerd, voor mijn paarden mag de boog niet altijd gespannen staan. Dat heb ik wel geleerd. Daar wissel ik inspanning af met ontspanning. En het loslaten is belangrijker dan het werk. What A Wave bijvoorbeeld, werd dit jaar vooral ontspannen gereden door een stalruiter; dagelijks tien minuten draven en twintig minuten galopperen. What A Wave kent zijn werk inmiddels beter dan ik. In functie van de WEG hoefde hij enkel in conditie gehouden worden. Pas tien dagen voor de afreis naar de WEG, ben ik What A Wave beginnen trainen. Want ontspannen rijden kan ik niet. Als ik rijd, is het om te trainen, te werken.

Je bent terug thuis, in Herentals, na een verblijf van 8 jaar in Italië?

We verhuisden omdat de markt daar veel groter is dan in België. En het was een lucratieve transfert. Een Italiaanse eigenaar wou ons absoluut in zijn stal. Het was een aanbod dat we bij wijze van spreken niet konden weigeren.

Waarom ben je teruggekomen?

Thuis is thuis. Daarbij kwam dat de passie van onze Italiaanse eigenaar begon te verminderen. Ann en ik hebben geen seconde spijt gehad van ons Italiaans avontuur. We kunnen er geen slecht woord over zeggen. We voelden wel dat de interesse weg was bij onze werkgever en onze honger was nog groot. Een ander gegeven is dat ons dochter naar het eerste middelbaar moest en onze zoon, die in Italië geboren is, moest naar het eerste studiejaar. Dat heeft ook bijgedragen tot onze beslissing.

Je hebt nog grootse plannen?

Ik denk dat de naam Ann Poels en Bernard Fonck niet onbekend klinkt in de reining wereld. We werden in de NRHA al achtmaal wereldkampioen. We zijn dominant in Europa en staan ons mannetje in Amerika. Ik wil op termijn minder showen en me meer toeleggen op de fokkerij.

Waar zijn de Quarters die nu in je stal staan geboren?

75% Van die paarden zijn in Europa geboren. Als je voor springpaarden in België moet zijn, moet je voor Europese Quarters in Italië zijn. Duitsland is ook sterk vertegenwoordigd. België nog niet (grijnst). Je ziet parallellen met de springpaardenfokkerij; vroeger werd gefokt met een paard dat niet goed genoeg was voor de sport, daar is men in de reining ook vanaf gestapt. Mijn fokmerries hebben allemaal in de sport gelopen.

Wat met de hengsten? Die worden niet gekeurd zoals in een springpaarden stamboek?

Neen, en dat is misschien wel een beetje spijtig. Aan de andere kant moet je als fokker je huiswerk maken. Je kijkt naar de moeders en zoekt de nakomelingen van een bepaalde hengst op. De kinderen van de hengst Smart Spook hebben bijvoorbeeld al 5 miljoen gewonnen.

Zijn alle sporthengsten ook dekhengsten?

De meeste wel. We bestellen sperma en als er een veulen komt, volgt er een DNA controle en wordt het ingeschreven in de AQHA; American Quarter Horse Association. Dat is één van de grootste stamboeken ter wereld.

Hoe ver staat de Europese fokkerij van de Amerikaanse?

Amerika blijft een grote voorsprong behouden. Enkel al in aantallen. Het is simpel, in USA worden er jaarlijks zo’n 10.000 veulens genomineerd voor de reining, in Europa zijn er dat 1.000. Amerika blijft in alle opzichten de bakermat. Neem nu de wedstrijden, in Europa hebben we nu voor het eerst een Futurity (wedstrijd driejarigen, red), in Italië, met 600.000€ prijzengeld. Heel uitzonderlijk, doorgaans is dat de helft. In Amerika heeft een Futurity een prijzenpot van 2,5 miljoen dollar.

Vlieg jij voor dat bedrag naar Amerika?

Ann en ik hebben al enkele Futurity’s gewonnen in Europa. In Amerika botsen we tegen praktisch problemen. Als het hengsten zijn, moeten ze apart blijven en drie weken in quarantaine gaan. Zo kan je met een driejarige niet aan een wedstrijd beginnen. En het kost je al 30.000€ voor je vliegtuigticket.

Wat stelt het prijzengeld voor in de reining?

Dat hangt van de sponsor af. We vertrekken nu naar een wedstrijd waar er 40.000€ is voor de vierjarigen en 20.000€ prijzengeld voor de driejarigen.

Was de WEG lucratief?

Rijk word je er niet van. We waren twee weken onderweg en voor de wereldtitel kreeg ik 11.000$. Het team kreeg voor haar zilveren medaille 10.000€. Gelukkig is de KBRSF heel gul geweest. Zij hebben goed voor ons gezorgd en alle kosten gedragen.

Jij moet voor een wedstrijd per definitie naar het buitenland?

Ik ben voorzitter van onze bond in België, die 250 leden telt. En helaas hebben we in België geen geschikte accommodatie. De bodem blijft een dilemma in België. De pistes in België zijn perfect geschikt voor jumping en dressuur, niet voor reining. Wij hebben los zand nodig.

We zijn nu bezig met een eigen accommodatie, op anderhalve kilometer vanwaar we nu zitten, bij mijn schoonzus. Mijn vrouw en ik willen verder bouwen op wat we hebben opgebouwd. Ik denk dat we mogen zeggen dat we een stevige reputatie hebben in de sport. Dat was nodig voor de volgende stap, onze fokkerij. Dan kunnen we onze eigen paarden opleiden en verkopen. Goed verkopen, omdat we meer uit een paard halen. Waarom verkoopt Eddy Merckx fietsen? Nu rijden we vooral voor klanten. Bedoeling is dat we naar 15 tot 20 fokmerries gaan.

Die allemaal gedekt worden van de wereldkampioen What A Wave?

Toch niet, je hebt spreiding en een ruim aanbod nodig. Al is What A Wave nu wel populair. Ik heb al tien contracten voor sperma. En dat is voor volgend jaar.

Wat kost een rietje van een dekhengst?

Dat varieert tussen de 1.500€ en 7.500€. Voor Smart Spook bijvoorbeeld, betaal je 6.000€. Wimpy kost 7.500€. De legendarische hengst Gunner kostte 10.000€. De prijs van een hengst wordt bepaald aan de hand van zijn dekkingen. Zo wordt ook de verzekerde waarde berekend. Men neemt de opbrengst van het dekgeld van zijn laatste jaar, maal drie, plus drie procent. Zo wordt in regel ook de verkoopprijs bepaald. Ik ken zo’n voorbeeld van een hengst die 200 merries dekte aan 1.500€ en die werd verkocht voor 950.000€

De WEG was je laatste wedstrijd met What A Wave?

What A Wave is tien jaar en voor die leeftijdscategorie zijn er niet zoveel wedstrijden meer. Ik heb met What A Wave het allerhoogste bereikt. Hij werd al viermaal wereldkampioen. Beter kan niet. Hij kan niets meer bewijzen. What A Wave is van een eigenaar uit Beveren, hij en zijn zoon gaan er nu zelf mee showen. What A Wave blijft wel bij ons op stal.

Jullie beginnen al op zeer jonge leeftijd met de paarden?

In onze sport zit het meeste geld in de reeksen van drie tot zesjarigen, in de Futurity. Daarom dat wij ook vroege veulens hebben, zodat ze al vroeg in het jaar geboren worden. Hun opleiding begint als ze twee jaar zijn. Ze worden dan ook medisch gescreend en gecontroleerd op spat, OCD, hoefkatrol, noem maar op. Die screening is nodig, want sommige tweejarigen zijn dan nog niet volgroeid en gaan dan terug de weide op.

Hoe leer je paarden je oefeningen aan?

Die oefeningen zijn er ingefokt. Vergelijk het met de bewegingen van een dressuurpaard en de sprongkracht van een springpaard, of de drafbeweging van een draver. Het is bij onze Quarters niet anders. De basis leren ze snel aan. En dat is niet geforceerd. Op wedstrijd laten we twaalf oefeningen zien. Dat zijn dezelfde voor een driejarige als voor oudere paarden op de WEG. Je begint met 70 punten en dan beoordeelt de jury elk onderdeel met een half, één en anderhalf punt in plus of min.

Geeft jurering ook in reining aanleiding tot discussie en wrevel?

Dat zal in elke jureringsport hetzelfde zijn en daar vormen wij geen uitzondering op. Nu begeef ik me op glad ijs, maar het grote probleem is dat veel juryleden, niet allemaal, zelf niet goed genoeg zijn op het paard en vervolgens gaan jureren.

Hoe was de jurering in Tryon? Verdienden jullie goud?

Probleem is dat Cira (Baeck, red) een zware steek heeft laten vallen. Als het zo is, is het zo en moeten we dat ook erkennen. We hoeven daar niet flauw over te doen. Maar ook eerlijk, wij hebben moeten rijden voor onze punten, de Amerikanen hebben ze gekregen. Wij winnen al drie WEG’s na elkaar zilver met het team. Ach, we gaan niet klagen met zilver. En er kwam nog eens goud bij ook (glimlacht).

Was het een feestelijke thuiskomst?

Neen, we zijn meteen beginnen rijden, want we hadden dat weekend een wedstrijd. We zijn maandag thuisgekomen en donderdag vertrokken we naar Zwitserland. De stal van de paarden hebben ze versierd, in de bar was er niks dat er op wees dat wij goud en zilver hadden gewonnen. Dat hoeft ook niet hoor, ik ben geen tafelspringer en ik zal de aandacht nooit opzoeken.

Zijn er andere disciplines waarvoor je gaat zitten?

Ik zie graag dressuur. De bewegingen van die echte dressuurpaarden vind ik schoon. Voor eventing heb ik veel respect, want crossen zou ik niet durven. De marathon van het mennen is ook prachtig. Ik ben simpelweg zot van paarden.

Hoeveel paarden heb jij onder je hoede?

Ann en ik hebben zo’n 50 paarden onder onze hoede. Wij rijden dagelijks tussen de tien en twaalf paarden. Dat zijn vooral paarden van overwegend buitenlandse klanten. Die paarden komen in training en blijven één tot twee seizoen. Er is bijvoorbeeld een Italiaan die absoluut de Futurity in Italië wil winnen en daarvoor een budget heeft van 300.000€, voor een driejarige dus. Maar ik vind hem niet. Die man heeft verschillende paarden bij verscheidene ruiters en zijn stal behoort al tot de top. Maar een driejarige hengst die in Amerika de Futurity wint, dekt het jaar nadien 200 merries a rato van 3.000 dollar. Als het een merrie is die de Futurity wint, worden daar embryo’s uitgespoeld die voor enkele tienduizenden dollars worden verkocht. En dan is er nog het prijzengeld. De beste reining ruiter ooit, verdiende in zijn carrière, over 20 jaar, 6 miljoen dollar. Daarom wil ik mijn eigen fokkerij en mijn eigen paarden. Ik win veel en verdiende in mijn carrière tot nu 1,8 miljoen dollar. Vooral door veel wedstrijden te rijden. Ik slaap 150 nachten per jaar in mijn vrachtwagen. Wat je erbij moet vermelden, is dat na aftrek van de kosten en verdeling met de eigenaar, er maar een derde van het prijzengeld overblijft. En op de verkoop van een paard, krijg ik vijf procent. Begrijp je waarom ik in de toekomst mijn eigen paarden wil uitbrengen? Ik heb recent nog een aanbod gekregen van een Fransman, één van de grootste eigenaars in Frankrijk. Maar ik verhuis niet meer. En ik wil geen 150 dagen per jaar meer in mijn vrachtwagen slapen. Ik wil eens naar mijn zoontje gaan kijken als hij voetbalt. En ik wil ook tijd maken voor onze dochter Jody, zij is twaalf en is helemaal gebeten door de reining. En de fokkerij.


DIT ARTIKEL VERSCHEEN IN HAVERKLAP OP 25 OKTOBER 2018.
MEER PAARDENNIEUWS ZOALS DIT LEZEN? KLIK DAN HIER OM JE TE ABONNEREN OP HAVERKLAP.


In beeld

Recent nieuws van deze redactie

Stephex Horse Trucks

Komende evenementen

FEI Jumping European Championship for Young Riders, Juniors and Children 2024 15/07 - 21/07

CSI3* Tryon 16/07 - 21/07

CSI3* Saugerties NY 17/07 - 21/07

CSI2* Zuidwolde 17/07 - 21/07

CSI2* Caledon ON 17/07 - 21/07

CSI2* Caledon ON 17/07 - 21/07

CSI2* Traverse City 17/07 - 21/07

CSI3* Chard 17/07 - 21/07

CSI5*/CSI3*/CSI2* LGCT Riesenbeck 18/07 - 21/07

CSI5*/CSI3* Dinard 18/07 - 21/07

Voorbije evenementen

CSI4*/CSI2* Chantilly 09/07 - 14/07

CSI3* Megeve 09/07 - 14/07

CSI2* Courrière 09/07 - 14/07

CSI2* Tryon 09/07 - 14/07

CSI3* Traverse 10/07 - 14/07

CSI3* San Giovanni in Marignano 10/07 - 14/07

CSIO3* EEF Budapest 11/07 - 14/07

CSI2* Biskupiec 11/07 - 14/07

CSIO5* Falsterbo 11/07 - 14/07

CSI4* La Coruña 12/07 - 14/07

CSI4*/CSI2* Valkenswaard 12/07 - 14/07

Laatste Haverklap